(4369 sayılı Kanunun 18 nci maddesiyle
değişen madde Yürürlük: 1.1.1999) (4444 sayılı Kanunun 7'inci
maddesiyle değişen ibare. Yürürlük; 14.8.1999)
Mükellef tarafından, ikmalen, re'sen veya idarece
tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi ziyaı
cezaları ile 5.000 Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük
cezalarının
(5736 sayılı kanunun 6 ncı maddesiyle değişen ibare)(
359 uncu maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet
verilmesi halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile bu fiillere
iştirak edenlere kesilen ceza
ve 370 inci maddenin (b) fıkrası kapsamında kendilerine ön tespite
ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere mezkur maddeye
göre kesilen ceza
hariç)(***)
tahakkuk edecek miktarları konusunda(**)
vergi ziyaına sebebiyet verilmesinin kanun hükümlerine yeterince
nüfuz edememekten ya da 369 uncu maddede yazılı yanılmadan
kaynaklandığının veya bu Kanunun 116, 117 ve 118 inci maddelerinde
yazılı vergi hataları ile bunun dışında her türlü maddi hata
bulunduğunun veya yargı kararları ile idarenin ihtilaf konusu olayda
görüş farklılığının olduğunun ileri sürülmesi durumunda, idare bu
bölümde yer alan hükümler çerçevesinde mükellefler ile uzlaşabilir.
Uzlaşma konusu verginin matrah farkları itibariyle bölünebildiği
durumlarda uzlaşma sadece toplam matrah farkının bu bölümüne isabet
eden vergi kısmı için de yapılabilir. Uzlaşma talebi vergi
ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde yapılır.
Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde yeniden
uzlaşma talebinde bulunulamaz. Uzlaşmanın vaki olmadığına dair
tutanağa idarenin nihai teklifi yazılır. Mükellef dava açma
süresinin sonuna kadar teklif edilen vergi ve cezayı kabul ettiğini
yazılı olarak bildirirse bu takdirde uzlaşma sağlanmış sayılır.
Mükellef, uzlaşma görüşmelerinde, bağlı olduğu meslek odasından bir
temsilci ve 3568 sayılı Kanuna göre kurulan meslek odasından bir
meslek mensubu bulundurabilir.
(EK:7338 Kanun; Yürürlük:26/10/2021)
Uzlaşmaya konu edilebilecek usulsüzlük ve özel usulsüzlük
cezalarının tespitinde cezayı gerektiren fiil bazında kesilecek
toplam ceza tutarı dikkate alınır ve 5.000 Türk lirasını aşmayan
usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için Kanunun 376 ncı maddesindeki
indirim oranı %50 artırımlı olarak uygulanır.
Sürekli, geçici ve merkezi uzlaşma komisyonlarının
teşkili, uzlaşmaya müracaat etmeye yetkili olanların belirlenmesi,
uzlaşmanın şekli, uzlaşmaya konu edilebilecek vergi, resim ve
harçların belirlenmesi, uzlaşma komisyonlarının yetkileri,
uzlaşmanın yapılmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca
çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. İl özel idareleri ve
belediyelere ait vergi, resim ve harçlar için bu yönetmelik İçişleri
Bakanlığınca hazırlanır.(*)
Birinci fıkranın parantez içi hükmüne ''ve
370 inci maddenin (b) fıkrası kapsamında kendilerine ön tespite
ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere mezkur maddeye
göre kesilen ceza '' ibaresi eklenmiş ve madde metnine
eklenmiştir.(Yürürlük:1/1/2020; 7194 Kanun)
Uzlaşma Komisyonu Muamelelerinin Kesinliği
(205 sayılı Kanunun 22'nci maddesiyle
eklenen madde) (4369 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle değiştirilen
ibare) Uzlaşma komisyonlarının
tutacakları(*)
uzlaşma tutanakları kesin olup gereği vergi dairelerince derhal
yerine getirilir.
(2686 sayılı Kanunun 46'ncı maddesiyle
değişen fıkra) Mükellef veya adına
ceza kesilen; üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tespit olunan hususlar
hakkında dava açamaz ve hiçbir mercie şikayette bulunamaz.
Uzlaşma ve Vergi Mahkemelerinde Dava Açma
(2686 sayılı Kanunun 47'nci maddesiyle
değişen madde) Müddeti içinde uzlaşma
talebinde bulunan mükellef veya ceza muhatabı uzlaşma talep ettiği
vergi veya ceza için, ancak uzlaşma vaki olmadığı takdirde dava açma
yoluna gidebilir.
Mükellef veya ceza muhatabı aynı vergi veya ceza
için uzlaşma talebinden önce dava açmışsa dava, uzlaşma işleminin
sonuca bağlanmasından önce vergi mahkemelerince incelenmez; herhangi
bir sebeple incelenir ve karara bağlanırsa bu karar hükümsüz
sayılır.
Uzlaşmanın vaki olması halinde mükellef, üzerinde
uzlaşılan vergi ve cezaya (bunlardan birisi üzerinde uzlaşılmış olsa
dahi her ikisine); adına sadece ceza kesilmiş bulunan, üzerinde
uzlaşılan işbu cezaya karşı dava açamaz.
Uzlaşmanın vaki olmaması halinde mükellef veya
ceza muhatabı; tarhedilen vergiye veya kesilen cezaya, uzlaşmanın
vaki olmadığına dair tutanağın kendisine tebliğinden itibaren genel
hükümler dairesinde ve yetkili vergi mahkemesi nezdinde dava
açabilir. Bu takdirde, dava açma müddeti bitmiş veya 15 günden az
kalmış ise bu müddet tutanağın tebliği tarihinden itibaren 15 gün
olarak uzar.
Uzlaşmanın vaki olmaması halinde, yukarıdaki
ikinci fıkra uyarınca durdurulmuş olan davanın görülmesine,
keyfiyetin vergi dairesince işarı üzerine vergi mahkemesinde devam
olunur.
205 sayılı Kanunun 22'nci maddesiyle
eklenen madde) Uzlaşma konusu yapılan
vergi ve cezalar;
1. Uzlaşma vaki olduğu takdirde, uzlaşma tutanağı
vergi ve cezaların ödeme zamanlarından önce ilgiliye tebliğ
edilmişse kanuni ödeme zamanlarında; ödeme zamanları kısmen veya
tamamen geçtikten sonra tebliğ edilmişse ödeme süreleri geçmiş
olanlar uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içinde;
2. (2686 sayılı
Kanunun 48'inci maddesiyle değişen bent)
Uzlaşma vaki olmadığı takdirde, bu kanunun 112 ve
368'inci maddeleri hükümleri ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü
Kanununun 27'nci maddesinin 8 numaralı bendi hükmü dairesinde;
Ödenir.
Uzlaşma ve Cezalarda İndirme
(Değişik; 7194 Kanun;
Yürürlük: 07/12/2019)
EK MADDE 9- Bu bölüm uyarınca üzerinde uzlaşılan vergi ve cezalar
hakkında 376 ncı maddenin birinci
fıkrasının (2) numaralı bendi hükmü dışında indirim uygulanmaz.
Hakkında 376 ncı maddenin birinci
fıkrasının (1) numaralı bendi hükümleri uygulanan vergi ve cezalar
için bu bölüm hükümleri uygulanmaz. Mükellefin uzlaşma tutanağını
imzalayıncaya kadar uzlaşma talebinden vazgeçtiğini beyanla hadiseye
376 ncı maddenin birinci fıkrasının (1)
numaralı bendi hükümlerinin uygulanmasını isteme hakkı mahfuzdur.
(Değişmeden önceki şekli) (205 sayılı Kanunun 22'nci maddesiyle
eklenen madde) Bu bölüm uyarınca
üzerinde uzlaşılan vergi ve cezalar hakkında 376'ncı madde
hükümleri; hakkında 376'ncı madde hükümleri uygulanan vergi ve
cezalar için bu bölüm hükümleri uygulanmaz. Ancak, ceza muhatabının,
uzlaşma tutanağını imzalayıncaya kadar uzlaşma talebinden
vazgeçtiğini beyanla hadiseye 376'ncı maddenin uygulanmasını istemek
hakkı mahfuzdur.
Tarhiyat
Öncesi Uzlaşma Yönetmeliği
VERGİ USUL
KANUNU GENEL TEBLİĞİ
(SIRA NO: 539)
(RG: 23/07/2022-31901)
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1)
4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun Ek 1 inci
maddesinde yer alan yetkiye istinaden uzlaşma komisyonlarının
uzlaşma konusu yapabilecekleri vergilerle bunlara ilişkin vergi
ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının miktarlarını
belirlemek bu Tebliğin amaç ve kapsamını teşkil etmektedir.
Yasal mevzuat ve
dayanak
MADDE 2- (1)
213 sayılı Vergi Usul Kanununun;
- Ek 1 inci
maddesinde; “Mükellef tarafından, ikmalen, re'sen veya idarece tarh
edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi ziyaı cezaları ile 5.000
Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının (359
uncu maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi
halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile bu fiillere iştirak
edenlere kesilen ceza ve 370 inci maddenin (b) fıkrası kapsamında
kendilerine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere
mezkur maddeye göre kesilen ceza hariç) tahakkuk edecek miktarları
konusunda, vergi ziyaına sebebiyet verilmesinin kanun hükümlerine
yeterince nüfuz edememekten ya da 369 uncu maddede yazılı yanılmadan
kaynaklandığının veya bu Kanunun 116, 117 ve 118 inci maddelerinde
yazılı vergi hataları ile bunun dışında her türlü maddi hata
bulunduğunun veya yargı kararları ile idarenin ihtilaf konusu olayda
görüş farklılığının olduğunun ileri sürülmesi durumunda, idare bu
bölümde yer alan hükümler çerçevesinde mükellefler ile uzlaşabilir.
Uzlaşma konusu verginin matrah farkları itibariyle bölünebildiği
durumlarda uzlaşma sadece toplam matrah farkının bu bölümüne isabet
eden vergi kısmı için de yapılabilir. Uzlaşmaya konu edilebilecek
usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tespitinde cezayı
gerektiren fiil bazında kesilecek toplam ceza tutarı dikkate alınır
ve 5.000 Türk lirasını aşmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük
cezaları için Kanunun 376 ncı maddesindeki indirim oranı %50
artırımlı olarak uygulanır…
Sürekli, geçici ve
merkezi uzlaşma komisyonlarının teşkili, uzlaşmaya müracaat etmeye
yetkili olanların belirlenmesi, uzlaşmanın şekli, uzlaşmaya konu
edilebilecek vergi, resim ve harçların belirlenmesi, uzlaşma
komisyonlarının yetkileri, uzlaşmanın yapılmasına ilişkin usul ve
esaslar Maliye Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle
düzenlenir…”,
- Mükerrer 414 üncü
maddesinin üçüncü fıkrasında; “Bu Kanunda yer alan maktu hadler ile
asgari ve azami miktarları belirtilmiş olan para ile ödenecek ceza
miktarları, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak bu Kanun uyarınca
belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle
uygulanır. Bu şekilde hesaplanan maktu had ve miktarların yüzde
beşini aşmayan kesirler dikkate alınmaz. Cumhurbaşkanı, bu suretle
tespit edilen had ve miktarları yarısına kadar artırmaya veya
indirmeye, nispi hadleri ise iki katına kadar artırmaya veya
yarısına kadar indirmeye veya tekrar kanuni seviyesine getirmeye
yetkilidir.”
hükümleri yer
almaktadır.
Uzlaşma
komisyonlarının tarh edilen vergi ve kesilen vergi ziyaı cezalarına
ilişkin yetkisi ve yetkili uzlaşma komisyonlarının tespiti
MADDE 3- (1)
Uzlaşma komisyonlarının uzlaşma konusu yapabilecekleri vergi
miktarına ilişkin yetki sınırı bu Tebliğ ekinde yer alan listede (Ek
1) belirlenmiştir.
(2) Vergi
dairesi/malmüdürlüğü uzlaşma komisyonlarının yetkisini aşan uzlaşma
talepleri ilgili vergi dairesi başkanlığı/defterdarlık uzlaşma
komisyonunca, bunların yetkisini aşan uzlaşma talepleri ise
sırasıyla Vergi Daireleri Koordinasyon Uzlaşma Komisyonu veya
Merkezi Uzlaşma Komisyonunca incelenip sonuçlandırılacaktır.
(3) Uzlaşma
görüşmesinin yapılacağı yetkili komisyon, vergi/ceza
ihbarnamesindeki tarh edilen vergi miktarına göre belirlenecektir.
Aynı yıl veya muhtelif yıllar için birden fazla tarhiyatın yapıldığı
durumlarda yetkili komisyon en yüksek vergi miktarını içeren
vergi/ceza ihbarnamesine göre belirlenecektir. Uzlaşmada birliğin
sağlanması bakımından diğer ihbarnamelerin de en yüksek vergi
miktarını içeren ihbarname için belirlenen yetkili uzlaşma
komisyonunda incelenmesi gerekmektedir.
(4) Kanuni
süresinden sonra verilen beyannameler ile 213 sayılı Kanunun 371
inci maddesine göre pişmanlık talepli olarak kabul edilen ancak
şartların ihlali nedeniyle kanuni süresinden sonra verilen beyanname
olarak işleme tabi tutulan beyannameler üzerinden tahakkuk fişi ile
tahakkuk ettirilen vergilere ilişkin kesilen vergi ziyaı cezaları
için uzlaşma başvurusunda bulunulan hallerde ise cezanın
hesaplanmasına esas teşkil eden vergi miktarı dikkate alınarak
yetkili uzlaşma komisyonu belirlenecektir. Vergi miktarı hangi
uzlaşma komisyonunun yetkisi içerisinde kalıyor ise vergi ziyaı
cezası için yapılan uzlaşma talepleri de bu komisyonda
görüşülecektir.
Yukarıdaki şekilde
kesilen vergi ziyaı cezalarının birden fazla olması halinde ise
yetki, cezanın hesaplanmasına esas teşkil eden en yüksek vergi
miktarını içeren vergi/ceza ihbarnamesine göre belirlenerek
uzlaşmada birliğin sağlanması bakımından diğer ihbarnamelerle
birlikte yetkili uzlaşma komisyonunda görüşülecektir.
Uzlaşma
komisyonlarının usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına ilişkin
yetkisi ve yetkili uzlaşma komisyonlarının tespiti
MADDE 4- (1)
Uzlaşma komisyonlarının uzlaşma konusu yapabilecekleri usulsüzlük ve
özel usulsüzlük cezalarına ilişkin yetki sınırı bu Tebliğ ekinde yer
alan listede (Ek 2) belirlenmiştir.
(2) Usulsüzlük ve
özel usulsüzlük cezaları için yapılan ve vergi dairesi/malmüdürlüğü
uzlaşma komisyonlarının yetkisini aşan uzlaşma talepleri ilgili
vergi dairesi başkanlığı/defterdarlık uzlaşma komisyonunca, bunların
yetkisini aşan uzlaşma talepleri ise sırasıyla Vergi Daireleri
Koordinasyon Uzlaşma Komisyonu veya Merkezi Uzlaşma Komisyonunca
incelenip sonuçlandırılacaktır.
(3) Uzlaşma
kapsamına alınan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tutarı,
213 sayılı Kanunun mükerrer 414 üncü maddesi uyarınca, her yıl bir
önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci
maddesine göre tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılmak
suretiyle belirlenecek olup belirlenen tutarlar Hazine ve Maliye
Bakanlığınca Resmî Gazete’de ilan edilecektir. Usulsüzlük ve özel
usulsüzlük cezasının uzlaşma kapsamına girip girmediğinin tespitinde
vergi/ceza ihbarnamesinin tebliğ tarihinde geçerli olan 213 sayılı
Kanunun Ek 1 inci maddesindeki 5.000 Türk liralık (1/1/2022'den
itibaren 6.800 Türk lirası) tutarın mezkur Kanunun 414 üncü maddesi
gereğince artırılmış bulunduğu tutar dikkate alınacaktır.
(4) Aynı yıl veya
muhtelif yıllar için hem vergi tarhiyatının yapıldığı hem usulsüzlük
veya özel usulsüzlük cezalarının kesildiği durumlarda uzlaşma
görüşmesinin yapılacağı komisyon tarh edilen vergi miktarına göre
belirlenecektir. Uzlaşmada birliğin sağlanması bakımından diğer
vergi/ceza ihbarnamelerinin de en yüksek vergi miktarını (tarhiyatı)
içeren vergi/ceza ihbarnamesi için belirlenen yetkili uzlaşma
komisyonunda incelenmesi gerekmektedir.
(5) Vergi tarh
edilmeksizin aynı yıl veya muhtelif yıllar için birden fazla
usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezalarının kesilmesi durumunda,
yetkili komisyon en yüksek ceza miktarını içeren vergi/ceza
ihbarnamesine göre belirlenecektir. Uzlaşmada birliğin sağlanması
bakımından diğer ihbarnamelerin de en yüksek ceza miktarını içeren
ihbarname için belirlenen yetkili uzlaşma komisyonunda incelenmesi
gerekmektedir.
(6) Aynı yıl veya
muhtelif yıllar için usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezalarıyla
birlikte, kanuni süresinden sonra verilen beyannameler ile 213
sayılı Kanunun 371 inci maddesine göre pişmanlık talepli olarak
kabul edilen ancak şartların ihlali nedeniyle kanuni süresinden
sonra verilen beyanname olarak işleme tabi tutulan beyannameler
üzerinden tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilen vergilere ilişkin
kesilen vergi ziyaı cezaları için uzlaşma başvurusunda bulunulan
hallerde ise yetkili uzlaşma komisyonunun tespiti için cezanın
hesaplanmasına esas teşkil eden vergi miktarı dikkate alınacak ve
vergi miktarı hangi uzlaşma komisyonunun yetkisinde kalıyor ise
kesilen ceza/cezalar için yapılan talepler de uzlaşmada birliğin
sağlanması bakımından aynı komisyonda görüşülecektir.
Tebliğin yayımı
tarihinden önce uzlaşma komisyonlarına intikal etmiş uzlaşma
taleplerinin durumu
GEÇİCİ MADDE 1- (1)
Bu Tebliğin yayımı tarihine kadar uzlaşma günü tayin edilmemiş
uzlaşma talepleri hakkında da bu Tebliğ hükümleri uygulanacaktır.
Ancak uzlaşma günü tayin edilmiş olup çeşitli nedenlerle uzlaşma
günü ertelenmiş olan mükelleflerin uzlaşma talepleri ise uzlaşmayı
erteleyen komisyon tarafından sonuçlandırılacaktır.
Yürürlük
MADDE 5- (1)
Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
EK 1