|
Bankacılık
Düzenleme ve Denetleme Kurumundan:
BANKALARIN
BAĞIMSIZ DENETİMİ HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1
–
(1) Bu
Yönetmeliğin amacı, Kamu Gözetimi,
Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu
tarafından yetkilendirilmiş bağımsız
denetim kuruluşlarının Bankalarda
Bağımsız Denetim Yapmaya Yetkili
Bağımsız Denetim Kuruluşları Listesine
alınmak için taşımaları gereken ilave
şartların belirlenmesine, bu
kuruluşların Listeden geçici veya
sürekli olarak çıkarılmasına ve
bankalarda yapılacak bağımsız denetim
faaliyetine ilişkin usul ve esasları
düzenlemektir.
(2) Bu
Yönetmelik, 19/10/2005 tarihli ve 5411
sayılı Bankacılık Kanunu çerçevesinde
bankalarda bağımsız denetim yapma
yetkisi almış kuruluşlar ile bankalarda
yapılacak bağımsız denetim
faaliyetlerini kapsar.
(3)
Konsolide finansal tablo hazırlama
yükümlülüğü bulunan bankaların
konsolidasyon kapsamında bulunan
ortaklıklarının etkin bir iç kontrol
sisteminin olup olmadığına ilişkin
gerekli denetim prosedürleri
uygulanarak, bunların hesap ve kayıt
düzeni, bankaca hazırlanan konsolide
finansal tabloların denetlenmesi ve
görüş oluşturulması amacıyla bu
Yönetmelik hükümlerinde belirtilen usul,
esas ve standartlar kapsamında
denetlenir.
Dayanak
MADDE 2
–
(1) Bu
Yönetmelik, 5411 sayılı Bankacılık
Kanununun 15, 33, 36 ncı maddeleri ile
39 uncu maddesinin ikinci fıkrası ve 93
üncü maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanım ve
kısaltmalar
MADDE 3
–
(1) Bu
Yönetmelikte yer alan;
a) Bağımsız
denetçi: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve
Denetim Standartları Kurumu tarafından
bankacılık alanında bağımsız denetim
yapma yetkisini haiz olarak tescil ve
ilan edilen ve bankalarda bağımsız
denetim faaliyetini yürütecek
denetçileri,
b) Bağımsız
denetim ekibi: Bağımsız denetim kuruluşu
adına bankada bağımsız denetim görevini
yerine getirmek üzere sorumlu denetçi ve
onun sorumluluğu altında görev yapan
bağımsız denetçilerden oluşan ekibi,
c) Bağımsız
denetim kuruluşu: Kamu Gözetimi,
Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu
tarafından yetkilendirilen bağımsız
denetim kuruluşları arasından bu
Yönetmelikte belirtilen ilave şartları
taşıyarak Kurul tarafından Bankalarda
Bağımsız Denetim Yapmaya Yetkili
Bağımsız Denetim Kuruluşları Listesine
alınan kuruluşları,
ç) Banka:
5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü
maddesinde tanımlanan bankaları,
d) BDY
(Bağımsız Denetim Yönetmeliği):
26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Bağımsız Denetim
Yönetmeliğini,
e) BSD:
Bilgi Sistemleri Denetimi Yönetmeliği
çerçevesinde yetkili kuruluşlarca
gerçekleştirilen banka bilgi sistemleri
ve bankacılık süreçleri denetimini,
f) BSDY
(Bilgi Sistemleri Denetimi Yönetmeliği):
13/1/2010 tarihli ve 27461 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Bağımsız Denetim
Kuruluşlarınca Gerçekleştirilecek Banka
Bilgi Sistemleri ve Bankacılık
Süreçlerinin Denetimi Hakkında
Yönetmeliği,
g) Finansal
tablolar: 1/11/2006 tarihli ve 26333
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve
Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve
Esaslar Hakkında Yönetmelikte belirtilen
finansal tabloları,
ğ) Hesap
dönemi: Bir takvim yılını,
h) Kanun:
5411 sayılı Bankacılık Kanununu,
ı) Karar:
19/12/2012 tarihli ve 2012/4213 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe
konulan Bağımsız Denetime Tabi Olacak
Şirketlerin Belirlenmesine Dair Kararı,
i) KGK:
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim
Standartları Kurumunu,
j) Kilit
yönetici: Yönetim organı üyeleri dahil
olmak üzere, kuruluşun faaliyetlerini
planlama, yönetme veya kontrol etme
yetki ve sorumluluğuna doğrudan veya
dolaylı olarak sahip olan kişileri,
k) Kurul:
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurulunu,
l) Kurum:
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumunu,
m) Liste:
Bankalarda Bağımsız Denetim Yapmaya
Yetkili Bağımsız Denetim Kuruluşları
Listesini,
n)
Nitelikli pay: Bağımsız denetim
kuruluşunun sermayesinin veya oy
haklarının yüzde on veya daha fazlasını
teşkil eden paylar ile bu oranın altında
olsa dahi kilit yöneticileri belirleme
imtiyazı veren payları,
o) Sorumlu
denetçi: Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde
belirlenen şartları taşıyan bağımsız
denetim kuruluşu tarafından, bankada
bağımsız denetim faaliyetinin
yürütülmesinden sorumlu tutulan ve
denetim raporunun bağımsız denetim
kuruluşu adına imzalanmasına yetkili
kılınan bağımsız denetçiyi,
ö) TDS
(Türkiye Denetim Standartları):
26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kamu
Gözetimi, Muhasebe ve Denetim
Standartları Kurumunun Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname uyarınca yürürlüğe konulan,
bilgi sistemleri denetimi dahil olmak
üzere, bağımsız denetim alanında
uluslararası standartlarla uyumlu
eğitim, etik, kalite kontrol ve denetim
standartları ile bu alana ilişkin diğer
düzenlemeleri,
p) TMS
(Türkiye Muhasebe Standartları): 660
sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca
KGK tarafından Türkiye Muhasebe
Standardı ve Türkiye Finansal Raporlama
Standardı adıyla yayımlanan muhasebe
standartları ile bu alana ilişkin diğer
düzenlemeleri,
r) TTK
(Türk Ticaret Kanunu): 13/1/2011 tarihli
ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununu
ifade eder.
(2) Bu
Yönetmelikte tanımına yer verilmeyen
kavramlar, Bağımsız Denetim
Yönetmeliğinde belirtilen anlamlarıyla
kullanılmıştır.
İKİNCİ
BÖLÜM
Bankaların
Bağımsız Denetimi
Genel
esaslar
MADDE 4
–
(1)
Bankaların bağımsız denetimi, bankaların
hesap ve kayıt düzeni ile finansal
tablolarının doğruluğu, güvenilirliği,
Kanun uyarınca yürürlüğe konulan
düzenlemelere ve TMS’ye uygunluğu
hakkında makul güvence sağlayacak
şekilde görüş oluşturulması amacıyla
yürütülür.
(2)
Bağımsız denetim faaliyetleri,
bankaların iç sistemlerinin, hesap ve
kayıt düzeniyle ilgili birimlerinin ve
muhasebe sistemlerinin Kanun ve ilgili
düzenlemelere uyumu, yeterliliği ve
etkinliğinin değerlendirilmesini
kapsayacak şekilde yürütülür ve bu
amaçla TDS kapsamında gereken denetim
prosedürleri uygulanır.
(3)
Bağımsız denetim raporu, TDS’de
öngörülen hususlara ilave olarak
bankanın iç kontrol sisteminin; finansal
tabloların Bankaların Muhasebe
Uygulamalarına ve Belgelerin
Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik ve TMS hükümleri ile
Kurul tarafından bankaların hesap ve
kayıt düzenine ilişkin yayımlanan diğer
düzenlemelere, Kurum genelge ve
açıklamalarına uygun olarak, tüm önemli
yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde
hazırlanmasını ve sunulmasını sağlayacak
nitelikte olduğu, uygun muhasebe
politikalarının seçildiği ve
uygulandığına ilişkin ibareleri de
içerecek şekilde düzenlenir.
(4)
Bankalar, sözleşme imzaladıkları
bağımsız denetim kuruluşuna, bu
Yönetmelik ve TDS hükümlerine uygun
olarak Mart, Haziran ve Eylül ayları
sonu itibarıyla ara dönem sınırlı
bağımsız denetim, hesap dönemleri sonu
itibarıyla yıllık bağımsız denetim
yaptırmak zorundadır.
(5) Kurum,
Kanun uyarınca yürürlüğe konulan
düzenlemelerde öngörülen veya Kurumca
belirlenecek özellik arz eden konulara
münhasır olmak üzere bankalar veya
bağımsız denetim kuruluşlarından özel
amaçlı bağımsız denetim
gerçekleştirilmesini istemeye
yetkilidir.
(6) Özel
amaçlı bağımsız denetime başlamadan
önce, 1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Bankalarca
Yıllık Faaliyet Raporunun Hazırlanmasına
ve Yayımlanmasına İlişkin Usul ve
Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında
yapılacak denetim hariç olmak üzere,
banka ile bağımsız denetim kuruluşu
arasında bağımsız denetimin türü ve
düzenlenecek rapora ilişkin olarak
sözleşme yapılır ve denetim faaliyetleri
buna göre yürütülür.
(7) Kurum,
özel amaçlı bağımsız denetimin bankanın
yıllık ve ara denetimlerini
gerçekleştirenden farklı bir bağımsız
denetim kuruluşunca yapılmasını talep
etmeye yetkilidir.
(8) Hesap
dönemi sonuna ilişkin konsolide ve
konsolide olmayan bağımsız denetim
raporları Nisan ayı sonuna kadar, ara
dönemler itibarıyla düzenlenen bağımsız
denetim raporlarından konsolide
olmayanlar ilgili dönem sonunu izleyen
kırkbeş gün içinde, konsolide olanlar
ise yetmişbeş gün içinde, banka
tarafından Kuruma ve Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankasına gönderilir.
Bilgi
sistemleri denetimi
MADDE 5
–
(1) Bağımsız denetim kuruluşu; bağımsız
denetim ve BSD faaliyetlerinin
karşılıklı olarak denetim kapsamını,
incelemelerin tür, zamanlama ve detay
seviyesini ve denetim sonuçlarını
etkilediğini dikkate almak suretiyle,
her iki denetime ilişkin faaliyetleri
bütünsel bir yaklaşımla ve etkin şekilde
planlayarak yürütür.
(2)
Bağımsız denetçi, denetlenen bankada
gerçekleştirilmiş ve gerçekleştirilmekte
olan BSD neticesinde ulaşılan
tespitlerin yanında, bilgi sistemleri ve
bankacılık süreçlerinin ve bu sistem ve
süreçlere ilişkin iç kontrollerin
uyumluluk, etkinlik ve yeterliliğine
ilişkin oluşturulan görüşü, finansal
raporlamalara ve bağımsız denetim
faaliyetine etkisi yönüyle dikkate alır.
Bağımsız
denetçinin yetkileri
MADDE 6
–
(1) Bağımsız denetçiler;
a)
Denetlenen bankanın denetim konularıyla
ilgili tüm defter, kayıt ve belgelerini
gizli olsa dahi incelemek,
b) Denetim
işlemini ilgilendiren tüm bilgileri
banka yönetiminden, müfettişlerden ve
diğer ilgililerden istemek,
c)
Denetlenen banka tarafından talep
edildiği takdirde, yönetim kurulu ve
genel kurul toplantılarına katılarak,
denetim faaliyetini ve sonuçlarını
ilgilendiren konularda açıklamalarda
bulunmak
hususlarında yetkilidir.
Bağımsız
denetim ekibi
MADDE 7
–
(1) Bağımsız denetim kuruluşu adına
yapılacak denetimler, sorumlu denetçinin
yanı sıra en az birer kıdemli denetçi ve
denetçi olmak üzere denetim çalışmasının
gerektirdiği sayı ve nitelikte bağımsız
denetçi bulundurulmak kaydıyla, BDY
hükümlerine uygun olarak belirlenen
denetim ekipleri tarafından, sorumlu
denetçi başkanlığında yürütülür.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Bağımsız
Denetim Kuruluşlarının Listeye
Alınmasına, Ortaklarına,
Kilit
Yöneticilerine ve Bağımsız Denetçilerine
İlişkin Esaslar
Kuruluşlarda aranan şartlar
MADDE 8
–
(1) Listeye
alınacak bağımsız denetim kuruluşunun;
a) KGK
tarafından kamu yararını ilgilendiren
kuruluşlarda denetim yapmak üzere
yetkilendirilmiş olması,
b) Mesleki
yeterlik ve itibara ve bu Yönetmelikte
belirtilen kapsamda bağımsız denetim
gerçekleştirebilecek nitelikte yönetim
yapısına, bağımsız denetçiye, teknik
donanıma, belge ve kayıt düzenine sahip
olması ve kalite kontrol sistemine
ilişkin yapının ve yazılı politikaların
oluşturulması,
c) 7 nci
maddeye göre en az iki denetim ekibi
oluşturacak sayı ve nitelikte bağımsız
denetçi istihdam etmesi,
ç)
Verdikleri hizmetlerden doğabilecek
zararları karşılamak amacıyla, Kanun ve
660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
uyarınca yaptırılması zorunlu mesleki
sorumluluk sigortasına esas matrahın,
bağımsız denetim kuruluşunun geçmiş yıla
ilişkin ciro tutarının iki katından az
olmamak üzere yönetim organınca kabul
edilen cari yıla ilişkin bütçelenen ciro
tutarının asgari iki katı esas alınarak
belirlenmesi,
d) Yurt
içinde veya yurt dışında bağımsız
denetim yapma yetkisinin iptal edilmemiş
olması,
e) Hukuki
bağlantısının bulunduğu yurt dışında
kurulu şirketin bağımsız denetim yapma
yetkisinin iptal edilmemiş olması,
f) KGK
tarafından yetkilendirildikleri tarihten
itibaren, bankalar hariç Karar eki I
Sayılı Listenin (2) numaralı kısmında
belirtilen Kurum düzenleme ve denetimine
tabi kuruluşlarda en az üç hesap dönemi
bağımsız denetim faaliyeti yürütmüş
olması
şarttır.
Kuruluşun ortakları, kilit yöneticileri
ile bağımsız denetçilerinde aranan
şartlar
MADDE 9
–
(1)
Bağımsız denetim kuruluşlarının bağımsız
denetçilerinin KGK tarafından bankacılık
alanında bağımsız denetim yapmak üzere
yetkilendirilmiş olması şarttır.
(2) Listeye
alınacak kuruluşların ortakları, kilit
yöneticileri ile bağımsız
denetçilerinin;
a) Başka
bir bağımsız denetim kuruluşu ile
derecelendirme veya değerleme
kuruluşunda ortaklığının bulunmaması,
kilit yönetici veya bağımsız denetim,
derecelendirme veya değerleme faaliyeti
ile iştigal eden personel olarak görev
yapmaması,
b) Kanunun
8 inci maddesinin birinci fıkrasının (d)
bendinde belirtilen nitelikleri haiz
olması,
c) Yurt
içinde veya yurt dışında bağımsız
denetim, değerleme veya derecelendirme
yapma yetkisi iptal edilmiş kuruluşlarda
yetki iptaline neden olan faaliyetlerde
sorumluluklarının tespit edilmemiş
olması,
ç) Diğer
yetkili kurumlar tarafından yapılan bir
disiplin soruşturması sonucunda bağımsız
denetim yapmalarını engelleyecek
nitelikte ceza almamış olması
şarttır.
Başvuruda gerekli bilgi ve belgeler
MADDE 10
–
(1) Bu Yönetmelik kapsamında Listeye
alınmak isteyen bağımsız denetim
kuruluşları;
a) Merkez
ve varsa şubelerinin adresleri,
b) Başvuru
tarihine en yakın tarihli finansal
tablolar,
c) Sermaye
paylarının ortaklar arasında dağılımı,
taahhüt edilen ve ödenen tutarlar,
ç) Yurt
dışında bir bağımsız denetim şirketi ile
hukuki bağlantının bulunması durumunda,
ilgili yurt dışı şirket ile yapılan
sözleşmelerin yurt dışında kurulu şirket
yetkililerince tasdik edilmiş kopyası,
d) Kalite
kontrol sistemi oluşturulduğunu teyit
eden belgeler ile bu kapsamda
görevlendirilecek kişilerin adı, soyadı
ve mesleki tecrübelerine ilişkin
bilgiler,
e) Bağımsız
denetim kuruluşunun vereceği
hizmetlerden doğabilecek zararları
karşılamak amacıyla bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olarak mesleki
sorumluluk sigortası yaptırılacağına
dair, şirketi temsil ve ilzama yetkili
kişilerce imzalı beyan,
f)
Bankalarda bağımsız denetim faaliyetinin
yürütülmesinde, bu Yönetmelik hükümleri
kapsamında bağımsız denetçilerde aranan
şartları taşımayan bağımsız denetçi
istihdam edilmeyeceğine dair, şirketi
temsil ve ilzama yetkili kişilerce
imzalı beyan (EK-1)
ile 11 inci
maddede yer alan bilgi ve belgelerin
eklendiği bir yazı ile Kuruma
başvururlar.
Ortaklara, kilit yöneticilere ve sorumlu
denetçilere ilişkin bilgi ve belgeler
MADDE 11
–
(1) 10 uncu
madde uyarınca yapılacak başvuru
kapsamında;
a) Bağımsız
denetim kuruluşunun nitelikli pay sahibi
ortakları, kilit yöneticileri ile
sorumlu denetçilerinin mesleki
tecrübelerini ve denetimle ilgili
aldıkları eğitimlerini içeren ayrıntılı
özgeçmişleri (EK-2),
b) Bağımsız
denetim kuruluşunun nitelikli pay sahibi
ortakları, kilit yöneticileri ile
sorumlu denetçilerinin başka bir
bağımsız denetim kuruluşunda ya da
derecelendirme veya değerleme hizmeti
veren bir kuruluşta ortaklığının
bulunmadığına ve bulunmayacağına, kilit
yönetici ya da bağımsız denetim,
derecelendirme veya değerleme faaliyeti
ile iştigal eden personel olarak görev
yapılmadığına ve yapılmayacağına, yurt
içinde veya yurt dışında bağımsız
denetim ya da değerleme veya
derecelendirme yapma yetkisi iptal
edilmiş olan bir kuruluşta yetki
iptaline neden olan faaliyetlerde
sorumluluklarının tespit edilmediğine
dair yazılı beyanları (EK-3),
c) Sorumlu
denetçilerin bağımsız denetim
kuruluşunda tam zamanlı görev
yaptıklarına ve yapacaklarına dair
yazılı beyanları (EK-4),
ç) Daha
önce yapılan bir disiplin soruşturması
sonucunda bağımsız denetim faaliyetinde
bulunmaya engel teşkil edecek bir ceza
alınmadığının ilgili kurumdan talep
edilecek belge ile tevsik edilmesi
kaydıyla, haklarında diğer yetkili
kurumlar tarafından disiplin
soruşturması yapılıp yapılmadığına,
böyle bir soruşturma başlatıldığında en
geç yedi gün içinde Kurumun
bilgilendirileceğine ve bağımsız
denetimin yapılmasına engel teşkil
edecek bir ceza alınması halinde
bulunulan görevden en geç onbeş gün
içinde istifa edileceğine ilişkin
sorumlu denetçilerin yazılı beyanları
(EK-5)
Kuruma
iletilir.
Başvuruların incelenmesi ve yurt
dışından temin edilecek belgeler
MADDE 12
–
(1) Kurum,
başvuruların değerlendirilmesi sırasında
ek bilgi ve belge isteyebilir. Kurumca
eksikliği tespit edilen veya ek olarak
istenen bilgi ve belgeler, yetki
başvurusunda bulunan bağımsız denetim
kuruluşuna yazılı olarak bildirilir.
(2)
Başvuruya ilişkin bilgi ve belgelerdeki
eksikliklerin, eksikliğe ilişkin Kurum
yazısının tebliğ tarihinden itibaren bir
ay içinde giderilmemesi halinde başvuru
geçersiz hale gelir.
(3) Yabancı
uyruklu kişilerden istenilen belgelerin
bu kişilerin yerleşik olduğu ülkede
kayıtların tutulduğu bir merci ya da
sistem olmaması nedeniyle temin
edilememesi durumunda, bu durumun ilgili
ülkenin yetkili mercilerinden alınacak
bir belge ile Kuruma tevsik edilmesi
zorunludur.
(4) Bu
Yönetmelikte yer alan başvurularla
ilgili olarak yurt dışından temin
edilecek belgelerin ilgili ülkenin
yetkili makamlarınca ve Türkiye’nin o
ülkedeki konsolosluğunca veya Lahey
Devletler Özel Hukuku Konferansı
çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmî
Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin
Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre
onaylanmış olması ve başvuruya
belgelerin noter onaylı tercümelerinin
de eklenmesi şarttır.
Listeye
alınma
MADDE 13
–
(1) 8 ve 9 uncu maddelerde sayılan
koşulları taşıyan ve 10 ve 11 inci
maddelerde belirtilen bilgi ve
belgelerle yazılı başvuruda bulunan
bağımsız denetim kuruluşları, gerekli
bilgi ve belgelerin tamamlanmasını
müteakip yapılacak değerlendirmeler
sonucunda, Kurulca, bu Yönetmelik
kapsamında aranan koşullara ve faaliyet
konularını yürütebilecek yeterliliğe
sahip oldukları kanaatine varılması
halinde Listeye alınır.
(2) Kurum,
bu Yönetmelikte yer alan hükümler göz
önünde bulundurularak yapılacak
değerlendirmeler kapsamında, Listeye
alınmak için başvuran bağımsız denetim
kuruluşunun mesleki ve teknik
donanımının yeterliliğinin tespitine
yönelik olarak yerinde inceleme yapmaya
yetkilidir.
(3) Kurulca
Listeye alınan bağımsız denetim
kuruluşları Kurumun internet sitesinde
kamuoyuna duyurulur ve Listeye eklenir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
İdari
Tedbirler
Listeden
geçici olarak çıkarılma
MADDE 14
–
(1) Aşağıdaki hallerin bir veya
birkaçının tespit edilmesi halinde Kurul
bağımsız denetim kuruluşunu iki yılı
geçmemek üzere geçici olarak Listeden
çıkarmaya yetkilidir.
a) Bağımsız
denetim kuruluşunun ortaklarının ya da
bağımsız denetçilerinin, 9 uncu maddede
belirlenen şartları kaybetmeleri halinde
şartların kaybedildiği tarihten itibaren
bir ay içinde gerekli değişikliklerin
yapılmaması,
b) Bu
Yönetmelik hükümlerinde belirtilen
nitelikleri haiz olanlar dışında
bağımsız denetçi istihdam edilmesi,
c) Mevzuata
aykırı uygulamalar nedeniyle son bir yıl
içinde Kurulca hakkında ikiden fazla
idari yaptırım kararı uygulanması,
ç)
Mevzuatta öngörülen yükümlülüklere uygun
hareket edilmemesi ve sair suretle
yetkisinin Listeden geçici olarak
çıkarılmasını gerektirecek ölçüde önemli
yanlışlıklar ya da TDS’ye, etik
kurallara ve ilgili mevzuata aykırı
işlem ve uygulamalar gerçekleştirilmesi.
Listeden
süresiz olarak çıkarılma
MADDE 15
–
(1) Aşağıdaki hallerin bir veya
birkaçının tespiti halinde bağımsız
denetim kuruluşu Kurul tarafından
süresiz olarak Listeden çıkarılır:
a) Yetkinin
kasten yanlış veya yanıltıcı beyanlarda
bulunmak suretiyle ya da hukuka aykırı
diğer yollarla alınması,
b) 8 inci
maddenin birinci fıkrasının (c) bendi
hariç olmak üzere gerekli koşulların
taşınmadığının sonradan anlaşılması veya
kaybedilmesi,
c) Daha
önce 14 üncü madde uyarınca işlem tesis
edilmiş bir bağımsız denetim kuruluşunda
aynı maddede belirtilen durumlardan en
az birinin, geçici olarak Listeden
çıkarıldığı süre hesaba katılmaksızın,
beş yıl içinde gerçekleşmesi,
ç) Finansal
tabloların doğruluğunu ve
güvenilirliğini önemli ölçüde
etkileyecek hususların ortaya çıkması
halinde, bağımsız denetim kuruluşunun bu
hususta kusurlu olmadığını
kanıtlayamaması,
d) Bağımsız
denetim kuruluşunun ya da istihdam
edilen bağımsız denetçilerin
bağımsızlığını ortadan kaldıran hususlar
karşısında TTK’nın 400 üncü maddesi ile
BDY ve TDS hükümlerinde öngörülen
tedbirler alınmaksızın denetim
faaliyetinin gerçekleştirilmesi,
e) 22 nci
maddenin birinci fıkrasına aykırı olarak
sır niteliğindeki bilgilerin korunmasına
yönelik gerekli tedbirlerin alınmaması,
f) Gerekli
mesleki yeterlik ve özenin
gösterilmemesi, yeterli kanıt elde
edilmeksizin denetim raporu düzenlenmesi
veya mevzuatta öngörülen diğer
yükümlülüklere uygun hareket edilmemesi
ve sair suretle gerçeğe aykırı görüş
bildirilmesi,
g) Etik
kurallara uyulmaması veya mesleki
yeterliğin zafiyete uğraması, kaliteli
ve güvenilir denetimler
gerçekleştirilmemesi ve sair nedenlerle
itibarın önemli ölçüde zedelenmesi,
ğ) Listeden
süresiz olarak çıkarılmasını
gerektirecek ölçüde hata veya hile
kaynaklı önemli yanlışlıklar ya da
denetim standartlarına, etik kurallara
ve ilgili mevzuata aykırı işlem ve
uygulamalar tespit edilmesi,
h) Karar
eki I Sayılı Listenin (2) numaralı
kısmında belirtilen Kurum düzenleme ve
denetimine tabi şirketlerde kesintisiz
olarak beş hesap dönemi bağımsız denetim
faaliyetinde bulunulmaması,
ı) Bu
Yönetmelik kapsamında devam eden
bağımsız denetim sözleşmesinin
bulunmaması ya da ilgili mevzuat
uyarınca bağımsız denetim sözleşmesinin
feshedilmiş olması koşuluyla bağımsız
denetim kuruluşu tarafından Listeden
süresiz olarak çıkarılmanın talep
edilmesi.
(2) 8 inci
maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde
belirlenen koşullara sonradan uyumsuzluk
oluşması halinde Kuruma derhal bilgi
verilmesi ve uyumsuzluğun oluştuğu
tarihten itibaren en geç üç ay içinde
giderilmesi gereklidir. Kurum, zorunlu
görülen durumlarda iki ayı geçmemek
üzere ilave süre vermeye yetkilidir.
Belirtilen süreler içinde uyumsuzluğun
giderilememesi durumunda kuruluş
Listeden süresiz olarak çıkarılır.
(3) 8 inci
maddenin birinci fıkrasının (d) ve (e)
bendine aykırı bir durumun oluşması
halinde, yetki iptaline neden olan işlem
ve uygulamaların niteliği, bağımsız
denetim kuruluşunun mesleki yeterliği
ile itibarı üzerindeki etkisi de göz
önünde bulundurulmak suretiyle, kuruluş
Kurul tarafından Listeden süresiz olarak
çıkarılabilir.
İdari
tedbirlere ilişkin ortak hükümler
MADDE 16
–
(1) KGK tarafından faaliyet izni askıya
alınan bağımsız denetim kuruluşları aynı
süre ile geçici olarak, iptal edilenler
süresiz olarak Kurum tarafından Listeden
çıkarılır.
(2)
Listeden geçici veya süresiz olarak
çıkarılan bağımsız denetim kuruluşları
Kurumun internet sitesinde kamuoyuna
duyurulur.
(3)
Bankanın, Listeden geçici veya süresiz
olarak çıkarılan bağımsız denetim
kuruluşuna karşı bu Yönetmelik ve ilgili
mevzuat kapsamındaki yükümlülükleri sona
erer.
(4) 14 üncü
ve 15 inci maddeler kapsamında bağımsız
denetim faaliyetinin kesintiye uğraması
durumunda, banka yönetim kurulu, durumun
öğrenildiği tarihten itibaren onbeş gün
içerisinde denetim komitesince yapılacak
önerilerin değerlendirilmesi sonucunda
belirleyeceği bir başka yetkili denetim
kuruluşu ile bağımsız denetim sözleşmesi
yapılmasını genel kurulun onayına sunar.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Bildirimler
ve Diğer Yükümlülükler
Denetim
sürecine ilişkin yükümlülükler
MADDE 17
–
(1) Bağımsız denetim kuruluşları,
denetime ilişkin her türlü bilgi ve
belgeyi istenildiğinde Kuruma göndermek
ve Kurum denetimine hazır bulundurmak
zorundadır.
(2) Kurum,
bağımsız denetim kuruluşundan, banka
tarafından Kanun ve ilgili mevzuat ile
belirlenen standart oranların
hesaplanmasında kullanılan yöntemin ve
modelin uygunluğunun, kullanılan
verilerin doğruluğu ve güvenilirliğinin,
Kuruma iletilen raporlardaki bilgilerin
doğruluğunun tespit edilmesi veya
Kurumca gerekli görülen diğer hususlarda
bağımsız denetçilere ilave görevler
verilmesini talep edebilir.
(3)
Bağımsız denetim ekibince yürütülen
denetimlerde;
a) Bankanın
iç kontrol ve risk yönetim sisteminin
tasarımı, işlevselliği ve önemli
yanlışlık riskini önleme, ortaya çıkarma
ve düzeltme kapasitesine sahip olup
olmadığı değerlendirilir ve yetersiz
olduğu sonucuna varılan hususlar sorumlu
denetçi tarafından banka yönetim
kuruluna bildirilir.
b) Bankanın
kontrol etmediği veya kontrollerin
yetersiz kaldığı durumlara bağlı olarak
önemli yanlışlık riski ya da risk
değerlendirme sisteminde bir zafiyet
olduğunun tespit edilmesi durumunda
banka yönetim kurulunun
bilgilendirilmesini sağlamak üzere banka
denetim komitesine ve Kuruma ivedi
olarak bilgi verilir.
(4)
Bankanın iç kontrol sistemi, muhasebe ve
finansal raporlama sistemleri ile bilgi
sistemlerinde önemlilik arz eden ölçüde
zafiyet veya risk bulunduğunun ortaya
çıkması durumunda Kuruma yapılacak
bildirim üzerine, Kurul, zafiyet ve
riskin gerektirdiği kapsam, tür,
zamanlama ve detay seviyesine uygun
olarak, bankada denetim gerçekleştiren
ya da BSDY çerçevesinde yetkili olan
farklı bir bağımsız denetim kuruluşu
tarafından gerçekleştirilmek üzere özel
kapsamlı bir BSD yapılmasına karar
verebilir. Kurul aynı zamanda, bilgi
sistemleri ve bankacılık süreçleri
denetimi sonuçlanıncaya kadar bankada
yürütülen bağımsız denetim
faaliyetlerini durdurabilir.
(5)
Finansal tabloların düzeltilmesinin
gerekli olduğunun düşünüldüğü ancak
banka tarafından gerekli düzeltmenin
yapılmadığı durumlarda, yedi gün içinde,
Kuruma ve banka denetim komitesine bilgi
verilir.
(6)
Bankanın finansal tablolarında hata ya
da hileden kaynaklanan aykırılık
bulunduğu veya bulunabileceği hususunda
şüphe ya da şüphelenmek için makul
gerekçe oluşması durumunda sorumlu
denetçi, konunun araştırılarak bu tür
aykırılıkların ve tekrarının önlenmesi
amacıyla uygun önlemlerin alınması için
banka yönetim kuruluna ve denetim
komitesine, bankanın gerekli araştırmayı
yapmaması halinde ivedilikle Kuruma
bilgi verir.
(7)
Bağımsız denetim faaliyeti sırasında
esas alınan mevzuat hükümlerine uymayan
işlemlerin, olumsuz görüş oluşturmaya
veya görüş bildirmekten kaçınmaya yol
açabilecek herhangi bir gelişmenin ya da
bankanın sürekliliğine yönelik önemli
bir tehdit veya şüphenin ortaya çıkması
halinde, durum onbeş gün içinde Kuruma
yazılı olarak bildirilir. Kanuna ve
diğer kanunlara göre konusu suç teşkil
eden hallerde durumun ivedi olarak
yetkili mercilere intikali sağlanmalı ve
ayrıca Kuruma yazılı olarak bilgi
verilmelidir.
(8) Banka
tarafından bağımsız denetime ilişkin
bilgi ve belgelerin bağımsız denetim
kuruluşuna verilmemesi halinde bu durum
bağımsız denetim kuruluşu tarafından
Kuruma ivedilikle bildirilir.
(9) Kurum,
bağımsız denetim raporuyla ilgili
olarak, rapor tespitleri bakımından
gerekli görülmesi halinde, aynı veya
farklı bir bağımsız denetim
kuruluşundan, ilave inceleme yapılmasını
ve ilave rapor tanzim edilmesini
isteyebilir. Bu durumda, masraflar
ilgili banka tarafından karşılanır.
(10)
TTK’nın 399 uncu maddesi uyarınca
görevden alma ve sözleşmenin feshine
ilişkin işlemler hakkında, sürecin
başlatıldığı ve işlemlerin
sonuçlandırıldığı tarihi takip eden
günden itibaren en geç on gün içinde
Kuruma bilgi verilmesi zorunludur.
Kuruluşun takip yükümlülüğü ve
bildirimler
MADDE 18
–
(1) Bağımsız denetim kuruluşunda
nitelikli pay edinilmesi ya da kilit
yönetici ve sorumlu denetçi istihdam
edilmesi halinde, bu kişilere ait 11
inci maddede belirtilen belgeler ile pay
edinimlerine, atanmalarına veya istihdam
edilmelerine ilişkin karar örneklerinin
değişiklik veya istihdam edilme
tarihinden itibaren en geç yirmi gün
içinde Kuruma bildirilmesi zorunludur.
Kurumca yapılan değerlendirme
neticesinde onbeş iş günü içinde olumsuz
görüş bildirilmeyen değişiklikler
geçerli sayılır.
(2) 11 inci
madde ve bu maddenin birinci fıkrası
uyarınca Kuruma bildirilmesi zorunlu
olanlar dışında kalan ortakların ve
bağımsız denetçilerin bu Yönetmelik
kapsamında aranan şartları taşıdığının
takibi ve 11 inci maddede yer alan bilgi
ve belgelerin bunlar için de hazırlanıp
muhafaza edilerek talep halinde Kuruma
ibrazı bağımsız denetim kuruluşunun
sorumluluğundadır.
(3) İçinde
bulunulan hesap dönemi dahil son üç
hesap döneminde bankalarda bağımsız
denetim faaliyeti gerçekleştirmeyen
bağımsız denetim kuruluşlarının birinci
fıkra kapsamındaki bildirim
yükümlülükleri sona erer. Bu kuruluşlar
tüm ortak, kilit yönetici ve bağımsız
denetçileri için ikinci fıkrada
belirtilen takip ve muhafaza
yükümlülüklerine uymak zorundadır.
(4) Üçüncü
fıkra kapsamında yer alan bağımsız
denetim kuruluşunun bir bankayla
bağımsız denetim sözleşmesi yapması
halinde, nitelikli pay sahipleri, kilit
yöneticileri ve sorumlu denetçileri
hakkında birinci fıkra hükmü
çerçevesinde Kuruma bilgi verilir.
(5)
Bağımsız denetim kuruluşlarından fiilen
bankalarda bağımsız denetim yapanlar,
birinci fıkra ve 11 inci madde
kapsamında Kuruma ibraz edilen her türlü
bilgide meydana gelen değişiklikleri on
iş günü içinde Kuruma bildirmekle
yükümlüdür.
(6) Kurum,
bu madde kapsamındaki bildirimler ile 10
uncu ve 11 inci maddede yer alan bilgi
ve belgelerin bir kısmının veya
tamamının elektronik ortamda
gönderilmesini istemeye, kapsam, şekil
ve içeriklerini ihtiyacı karşılayacak
şekilde değiştirmeye ve ihtiyaç
duyulmayan ya da doğrudan Kurumca
erişilebilen bilgi ve belgelerin
bildirim yükümlülüğünü kaldırmaya
yetkilidir.
Mesleki
sorumluluk sigortası
MADDE 19
–
(1) 8 inci
maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi
kapsamında mesleki sorumluluk sigortası
yaptırılacak sigorta şirketi, bağımsız
denetim sözleşmesi yapılan banka ya da
bankanın doğrudan ya da dolaylı olarak
kontrol ettiği iştiraki veya bağlı
ortaklığı olamaz.
(2) Mesleki
sorumluluk sigortası poliçesi,
belirlenen tutarı açıkça gösterir
şekilde düzenlenir. Poliçenin bir
örneği, yaptırıldığı tarihten itibaren
on gün içinde cari yıl bütçelenen ciro
tutarına ilişkin yönetim organı kararı,
geçmiş yıl cirosuna dair beyan ve mali
tablolar ile birlikte bağımsız denetim
kuruluşu tarafından Kuruma gönderilir ve
buna ilişkin bankanın denetim komitesine
bilgi verilir.
Yıllık
rapor düzenlenmesi
MADDE 20
–
(1)
Bağımsız denetim kuruluşları;
a) Karar
eki I Sayılı Listenin (2) numaralı
kısmında belirtilen Kurum düzenleme ve
denetimine tabi şirketlerde son beş yıl
içinde yapılan denetimler ile
b)
Denetlenen banka bazında, önemlilik
ölçütü çerçevesinde tespit edilen
bulgular ve bu bulgulara ilişkin
yapılanlar, hangi tespitlerin çözülerek
mali tablo ve eklerinde düzeltildiği,
çözümlenmesi zaman gerektiren hususların
düzeltilmesi için nasıl bir mutabakata
varıldığı, çözümlenemeyenlerin ise
bağımsız denetim raporuna nasıl
yansıtıldığı
hakkında
açıklayıcı bilgileri ve Kurumca gerekli
görülen diğer bilgileri içerecek şekilde
hazırlanarak yönetim organı tarafından
imzalanacak faaliyet raporunu her hesap
dönemini takip eden Nisan ayı sonuna
kadar elektronik ortamda Kuruma
gönderir.
Banka
yıllık faaliyet raporunun denetimi
MADDE 21
–
(1) Kanunun
40 ıncı maddesi ve Bankalarca Yıllık
Faaliyet Raporunun Hazırlanmasına ve
Yayımlanmasına İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik uyarınca düzenlenen
yıllık faaliyet raporunun, ilgili olduğu
hesap dönemi sonu itibarıyla bağımsız
denetim gerçekleştiren bağımsız denetim
kuruluşu tarafından denetlenmesi ve
rapor hakkında görüş bildirilmesi
zorunludur.
Sırların
saklanması
MADDE 22
–
(1) Bağımsız denetim kuruluşları;
ortakları ile kilit yöneticilerinin ve
bağımsız denetçilerinin bağımsız denetim
faaliyetleri dolayısıyla öğrenecekleri
Kanunun 73 üncü maddesi kapsamında sır
niteliğindeki bilgilerin korunmasına
yönelik her türlü tedbiri almakla
yükümlüdür.
(2)
Bağımsız denetçiler, sır niteliğindeki
bilgileri Kanunen yetkili kılınan
merciler dışında hiçbir gerçek veya
tüzel kişiye açıklayamazlar.
ALTINCI
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
Bağımsız
denetime ilişkin mevzuat hükümlerinin
uygulanması
MADDE 23
–
(1) Bu Yönetmelikte hüküm ya da açıklık
bulunmayan hallerde, KGK tarafından
yayımlanan mevzuat hükümleri esas
alınır.
Yetkili
merci
MADDE 24
–
(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasıyla
ilgili olarak açıklamalar yapmaya Kurum,
ilave düzenlemeler yapmaya Kurul
yetkilidir.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 25
–
(1) 1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Bankalarda
Bağımsız Denetim Gerçekleştirecek
Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve
Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik
yürürlükten kaldırılmıştır.
(2)
1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Bankalarda Bağımsız
Denetim Gerçekleştirecek Kuruluşların
Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri
Hakkında Yönetmeliğe yapılan atıflar bu
Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
İntibak
süresi
GEÇİCİ
MADDE 1 –
(1) Bankalarda bağımsız denetim yapmaya
yetkili kuruluşlar durumlarını 8 inci
maddenin birinci fıkrasının (c) bendine
bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden
itibaren bir yıl içinde intibak ettirmek
zorundadır.
Bildirim
yükümlülüğü süre hesabı
GEÇİCİ
MADDE 2 –
(1) 18 inci maddenin üçüncü fıkrasında
belirtilen sürelerin hesaplanmasında bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten
önceki dönemler de dikkate alınır.
Yürürlük
MADDE 26
–
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 27
–
(1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Bankacılık
Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı
yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|