Gümrük ve Ticaret Bakanlığından:
HALKA AÇIK OLMAYAN ŞİRKETLERDE KAYITLI SERMAYE
SİSTEMİNE İLİŞKİN ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Tebliğin amacı, şirketlerin kayıtlı sermaye sistemini kabul
etmelerine, kayıtlı sermaye sistemine geçmelerine, bu sistemde
sermayelerini artırmalarına, kayıtlı sermaye tavanını
yükseltmelerine, sistemden çıkmalarına veya çıkarılmalarına, yönetim
kurulunun imtiyazlı ve primli paylar ihracına, rüçhan haklarını
sınırlamasına ve diğer hususlara ilişkin usul ve esasları
düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ hükümleri, kayıtlı sermaye sistemini kabul eden halka
açık olmayan anonim şirketleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Tebliğ, 14/1/2011 tarihli ve 6103 sayılı Türk Ticaret
Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 20 nci
maddesinin üçüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –
(1) Bu Tebliğde geçen:
a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
b) Başlangıç sermayesi: Kayıtlı sermaye sistemini kabul eden
şirketlerde, kuruluşta veya kayıtlı sermaye sistemine ilk
geçildiğinde sahip olunması zorunlu sermayeyi,
c) Çıkarılmış sermaye: Çıkarılmış payların tümünün itibari
değerlerinin toplamını temsil eden sermayeyi,
ç) Genel Müdürlük: İç Ticaret Genel Müdürlüğünü,
d) Halka açık olmayan anonim şirket: 28/7/1981 tarihli ve 2499
sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca, pay senetleri halka arz
edilmiş olmayan veya halka arz edilmiş sayılmayan anonim şirketleri,
e) Kanun: 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununu,
f) Kayıtlı sermaye: Şirketlerin, Kanunun esas sermaye sistemindeki
sermayenin artırılmasına ilişkin hükümlerine tabi olmaksızın yönetim
kurulu kararı ile yeni pay çıkarmak suretiyle ulaşabilecekleri azami
sermaye tavanını gösteren ve esas sözleşmelerinde yer alan
sermayeyi,
ifade eder.
Kayıtlı sermaye sistemini kabul etme ve bu sisteme geçme şartları
MADDE 5 –
(1) Başlangıç sermayesi en az yüzbin Türk Lirası olan şirketler;
Bakanlıktan izin almak şartıyla kuruluşta kayıtlı sermaye sistemini
kabul edebilirler veya sonradan esas sözleşmelerini değiştirerek
kayıtlı sermaye sistemine geçebilirler.
(2) Kayıtlı sermaye sistemine geçecek şirketlerde çıkarılmış
sermayenin tamamının ödenmiş olması ve sermayenin karşılıksız
kalmamış olması şarttır. Kuruluşta kayıtlı sermaye sistemini kabul
edecek şirketlerde ise başlangıç sermayesinin tamamının ödenmiş
olması gerekir.
(3) Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmek veya bu sisteme geçmek
isteyen şirketlerin esas sözleşmelerinde en az;
a) Başlangıç sermayesi,
b) En fazla beş yıl olmak üzere yönetim kuruluna verilen sermayeyi
kayıtlı sermaye tavanına kadar artırma yetkisinin süresi, sürenin
başlangıç ve bitiş tarihleri,
c) Kayıtlı sermaye tavanı,
ç) Yönetim kurulunun sermaye artırımına ilişkin kararının ne şekilde
ilan edileceği,
hususlarının belirtilmesi zorunludur.
(4) Yönetim kuruluna imtiyazlı veya itibari değerinin üzerinde pay
çıkarma ya da rüçhan haklarını sınırlandırma yetkisi verilecek ise,
buna ilişkin hükümlerin de esas sözleşmede yer alması zorunludur.
(5) Kayıtlı sermaye tavanı başlangıç sermayesinin beş katından fazla
olamaz. Kayıtlı sermaye tavanı, çıkarılmış sermayenin kayıtlı
sermaye tavanına ulaşıp ulaşmadığına bakılmaksızın esas sözleşme
değiştirilerek yükseltilebilir. Kayıtlı sermaye sisteminin kabul
edilmesinden veya sisteme geçilmesinden sonra izleyen dönemlerde
kayıtlı sermaye tavanı, esas sözleşmenin değiştirileceği genel kurul
toplantısı sırasındaki çıkarılmış sermayenin en fazla beş katı
olarak belirlenebilir.
(6) Üçüncü fıkranın (b) bendi uyarınca yönetim kuruluna tanınan
yetki süresinin dolmasından sonra, yönetim kurulunun sermaye
artırımı kararı alabilmesi için esas sözleşmenin değiştirilerek
yönetim kuruluna yeniden yetki süresi belirlenmesi şarttır. En geç
yetki süresinin dolduğu yıl genel kurul toplantısında yetki süresine
ilişkin esas sözleşme değişikliği yapmayan şirketler kayıtlı sermaye
sisteminden çıkmış sayılırlar. Esas sözleşmede belirlenen yetki
süresi içinde yönetim kurulunun değişmesi, yönetim kuruluna verilen
yetkiyi ortadan kaldırmaz.
(7) Kuruluşu ve esas sözleşme değişikliği Bakanlık iznine tabi olan
şirketlerin dışındaki şirketlerde, kayıtlı sermaye tavanının
arttırılmasına ve sermaye artırımı hususunda yönetim kuruluna
verilen yetkinin süresinin uzatılmasına ilişkin esas sözleşme
değişiklikleri Bakanlığın iznine tabi değildir.
(8) Kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılan şirketlerin bundan
sonra gerçekleştirecekleri sermaye artırımlarında, Kanunun esas
sermayenin artırılmasına dair hükümleri uygulanır.
Genel Müdürlüğe başvuru ve Bakanlık izni
MADDE 6 –
(1) Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmek veya bu sisteme geçmek
isteyen şirketler, Genel Müdürlüğe başvurarak izin alırlar. Bu izin;
Kanunun 333 üncü maddesi uyarınca kuruluşu ve esas sözleşme
değişikliği izne tabi olan şirketlere, kuruluş veya esas sözleşme
değişikliği izni ile birlikte verilir. Kayıtlı sermaye sistemine
kabul edilmesine veya bu sisteme geçmesine izin verilen şirketlerin
kayıtlı sermaye tavanı içinde yapacakları sermaye artırımlarında
Bakanlık izni aranmaz.
(2) Kuruluşta kayıtlı sermaye sistemini kabul edecek şirketler izin
başvurusunda;
a) Şirket kurucularının imzaları noterce onaylanmış esas sözleşme
örneğini,
b) Başlangıç sermayesinin tamamen ödendiğine dair banka mektubunu,
c) Esas sözleşme ile yönetim kuruluna imtiyazlı veya itibari
değerinin üzerinde pay çıkarma veya rüçhan hakkını sınırlandırma
yetkilerinin verilmesi halinde, bunların ve kayıtlı sermaye
sisteminin kabul edilmesinin gerekçelerini içeren kurucular
tarafından imzalanmış beyanı,
dilekçe ekinde vereceklerdir.
(3) Kayıtlı sermaye sistemine geçmek isteyen şirketler izin
başvurusunda;
a) Yürürlükte bulunan, tüm değişiklikleri içeren ve tek bir metin
haline getirilmiş, şirketi temsile yetkili kişilerce onaylanmış esas
sözleşme örneğini,
b) Şirket yönetim kurulunca hazırlanmış esas sözleşmede yer alacak
kayıtlı sermaye maddesi taslağı ile esas sözleşmesinin kayıtlı
sermaye sistemine uyum sağlaması için değişmesi gereken diğer
maddelerine yönelik değişiklik taslaklarını,
c) Şirket sermayesinin tamamen ödendiğine ve sermayenin karşılıksız
kalmadığına ilişkin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci
mali müşavir raporunu,
ç) Son üç yıla ait bilanço ve gelir tablosunu,
d) Esas sözleşme ile yönetim kuruluna imtiyazlı veya itibari
değerinin üzerinde pay çıkarma veya rüçhan hakkını sınırlandırma
yetkilerinin verilmesi halinde, bunların ve kayıtlı sermaye
sistemine geçilmesinin gerekçelerini içeren şirketi temsile yetkili
kişilerce imzalanmış beyanı,
e) Bağımsız denetime tabi olan şirketlerde denetleme raporunu,
dilekçe ekinde vereceklerdir.
(4) Şirketlerin başvuruları ile ilgili Genel Müdürlükçe yapılacak
değerlendirmelerde, Kanunun genel amaç ve ilkeleri, bu Tebliğ
hükümleri, piyasanın gerekleri, kayıtlı sermaye sisteminin gayesi,
ortakların hak ve yararları, şirketin yasal yükümlülüklere uyma
durumu gibi hususlar göz önünde bulundurulur.
Bakanlık izninden sonra yapılacak işlemler
MADDE 7 –
(1) Kayıtlı sermaye sistemine geçmek için Bakanlıktan izin
alındıktan sonra genel kurul usulüne uygun olarak toplantıya
çağrılır. Genel kurul, Kanunun 421 inci maddesinin birinci
fıkrasındaki nisaplarla, şirketin kayıtlı sermaye sistemine
geçilmesine ilişkin esas sözleşme değişikliklerini karara bağlar.
(2) Kayıtlı sermaye sistemine geçiş, yönetim kuruluna verilen yetki
süresinin uzatılması veya kayıtlı sermaye tavanının artırılmasına
ilişkin olarak yapılacak esas sözleşme değişikliklerinin, imtiyazlı
pay sahiplerinin haklarını ihlal edici nitelikte olması halinde, bu
kararın anılan pay sahiplerinin yapacakları özel bir toplantıda
onanması zorunludur. Bu durumda Kanunun 454 üncü maddesi hükmü
uygulanır.
(3) Genel kurulca onaylanan esas sözleşme değişiklikleri ticaret
siciline tescil ve ilan ettirilir.
Kayıtlı sermaye sisteminden çıkma ve çıkarılma
MADDE 8 –
(1) Kayıtlı sermaye sistemini kabul eden veya bu sisteme geçen
şirketlerin, esas sözleşmelerinde belirlenen süre dolmadan önce bu
sistemden çıkmak istemeleri halinde, yönetim kurulunca esas sözleşme
değişiklik taslağı hazırlanarak Genel Müdürlüğe başvurulur.
Bakanlığın bu konudaki izni ve Kanunun 421 inci maddesinin birinci
fıkrasındaki nisaplara uygun olarak alınan genel kurul kararı
üzerine sistemden çıkılabilir. Buna ilişkin esas sözleşme
değişikliği ticaret siciline tescil ve ilan ettirilir.
(2) Kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılan şirketlerin, bu
tarihten sonra esas sermaye sistemi uyarınca yapacakları sermaye
artırımına bağlı esas sözleşme değişikliği sırasında, kayıtlı
sermaye sistemine ilişkin hükümleri esas sözleşmeden çıkarılır.
(3) Kayıtlı sermaye sisteminin amacı dışında; ortakların ve diğer
tasarruf sahiplerinin istismarına yol açacak şekilde kullandığı
anlaşılan, ortaklık yapısı nedeniyle bu sisteme ihtiyaç duymaksızın
kolayca sermaye artırımı yapabilecek durumda olan ve bu sisteme
geçişte aranan diğer nitelikleri yitiren şirketler Bakanlık
tarafından sistemden çıkartılabilir. Kayıtlı sermaye sisteminden
çıkan veya çıkartılan şirketler, çıkış tarihinden itibaren en az 2
yıl geçmeden yeniden sisteme kabul edilmezler. Ancak, şirket
yönetiminin değişmesi veya kayıtlı sermaye sisteminden çıkma veya
çıkartılma sebeplerinin ortadan kalktığının ispatlanması şartıyla,
şirketlerin başvurusu üzerine 2 yıllık sürenin dolması
beklenmeksizin şirketlerin yeniden kayıtlı sermaye sistemine
geçmelerine Bakanlıkça izin verilebilir.
Kayıtlı sermaye sisteminde sermayenin artırılması
MADDE 9 –
(1) Yönetim kurulu sermaye artırımında; artırıma ilişkin aldığı
kararı, çıkarılmış sermayeyi gösteren esas sözleşme maddesinin yeni
şeklini, yeni payların itibarî değerlerini, cinslerini, sayılarını,
imtiyazlı olup olmadıklarını, imtiyazlı paylara ve rüçhan haklarına
ilişkin sınırlamaları ve kullanılma şartları ile süresini, prime
dair kayıtları ve bunun uygulanması hakkındaki kuralları esas
sözleşmede öngörüldüğü şekilde ilan eder ve internet sitesi
oluşturma yükümlülüğüne tabi şirketlerde internet sitesinde
yayımlar.
(2) Yönetim kurulunun sermaye artırımına ilişkin kararında;
a) Artırılan sermayenin tutarı,
b) Çıkarılacak yeni payların itibari değerleri, sayıları, cinsleri,
primli ve imtiyazlı olup olmadıkları,
c) Rüçhan hakkının sınırlandırılıp sınırlandırılmadığı, kullanılma
şartları ile süresi,
ç) Gerekli görülen diğer hususlar,
belirtilir.
(3) Sermaye artırımının mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmesinden
sonra, sermaye artırımına ilişkin yönetim kurulu kararı ile
çıkarılmış sermayeyi gösteren esas sözleşme maddesinin yeni şekli,
yönetim kurulunca tescil ve ilan ettirilir.
(4) Sermaye artırımının iç kaynaklı olması durumunda kayıtlı sermaye
tavanı aşılabilir. Dış kaynaklı sermaye artırımı yoluyla kayıtlı
sermaye tavanı aşılamaz.
(5) Kayıtlı sermaye tavanına ulaşıldıktan sonra, yeni tavan
belirlenmeden yönetim kurulu kararı ile sermaye artırımı yapılamaz.
(6) Sermaye artırımı sırasında, yönetim kurulu kararı ile imtiyazlı
veya itibari değerinin üzerinde pay çıkarılabilmesi, pay
sahiplerinin yeni çıkarılacak paylara ilişkin rüçhan haklarının veya
imtiyazlı pay senedi sahiplerinin haklarının sınırlandırılabilmesi
için esas sözleşmeyle bu hususlarda yönetim kurulunun
yetkilendirilmiş olması şarttır.
(7) Yönetim kurulunun yeni çıkarılacak paylara ilişkin rüçhan
haklarını kısıtlama yetkisi, pay sahipleri arasında eşitsizliğe yol
açacak şekilde kullanılamaz.
Yürürlük
MADDE 10 –
(1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 11 –
(1) Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
|